Το παραπάνω τεκμήριο, είναι φωτογραφία με την μακέττα του Μοναστηριού της Μυρτιάς στην Τριχωνίδα Αγρινίου, σε ευχετήρια κάρτα τεχνικού γραφείου μελετών κατασκευών στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 1978. Ακολουθεί το ιστορικό του Μοναστηριού. Στη μέση περίπου του παραλιμνίου δρόμου πού συνδέει το Αγρίνιο με το Θέρμο, βρίσκεται το μοναστήρι της Μυρτιάς, Ένα πολύ σπουδαίο βυζαντινό μνημείο που έχει ιστορία 1000 ετών, ονομαστό, ιστορικό και καλλιτεχνικό κέντρο της περιοχής. Είναι χτισμένο σε μαγευτική τοποθεσία, με τα περιβόλια της Γουρίτσας και τη λίμνη Τριχωνίδα στα πόδια του. Στη μακραίωνη πορεία του σπουδαίοι καλλιτέχνες ιστόρησαν το καθολικό του και προσωπικότητες των γραμμάτων χρημάτισαν τρόφιμοί του. Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου. Ἡ επιγραφή του 1491 αναφέρεται στη μνήμη «της Ὑπεραγίας Θεοτόκου και ἀειπαρθένου Μαρίας της Φανερωμένης», ἀλλά είναι γνωστό σήμερα ως «μοναστήρι της Μυρτιάς». Με την προσωνυμία «Μυρτιάς» είναι γνωστό οπό σημείωμα περγαμηνοῦ κώδικα του Μ. Σπηλαίου του έτους 1634, ἀπό την επιγραφή πίσω οπό την εικόνα της Παναγίας του 1659, οπό τον κώδικα του μοναστηριού πού επιγράφεται «Πρόθεσις» (1702-1821) και οπό άλλες ενθυμίσεις και σημειώματα. Το Καθολικό, πού πέρασε πολλές φάσεις ώσπου να λάβει την σημερινή του μορφή, ορθώνεται στο κέντρο της αυλής και γύρω οπό αυτό τα κτήρια. Ο χώρος του ιερού του ήταν κατά τον 11ο - 12ο αιώνα μικρός ναός. Κατά τον 16ο αιώνα προσκολλήθηκε νεότερος σταυροειδής ναός στον οποίο και προστέθηκε νάρθηκας το 17ο αιώνα. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο Ναό αυτόν η αγιογράφηση καλύπτει τη μεταβυζαντινή ζωγραφική τέχνη με παρουσία όλων των σχολών: Κρητική, Ηπειρωτική και λαϊκή τεχνοτροπία του 17ου και 18ου αιώνα. Ο Ναός είναι γεμάτος με τοιχογραφίες του 12ου και αρχών 13ου αιώνα. Παλαιότερη παράσταση είναι της Θεοτόκου (12ος ή 13ος αιώνας). Η αγιογράφηση του κυρίως Ναού έγινε το έτος 1539. Η καμάρα και η αψίδα του σημερινού ιερού αγιογραφήθηκαν από τον ζωγράφο Διγενή Ξένο, το 1491, με το πνεύμα της Κρητικής σχολής. Στην εποχή της τουρκοκρατίας ήταν κέντρο παιδείας. Κειμήλια της Μονής αποτελούν η Θεοτόκος η οδηγήτρια (τέμπερα σε στοκαρισμένο πανί σε ξύλο), η Κοίμηση της Θεοτόκου (τέμπερα σε στοκαρισμένο πανί σε ξύλο), ο επιτάφιος (κεντημένος πάνω σε βαθύ βυσσινί βελούδο), Καλύμματα Αγίου Ποτηρίου (σε Βυσσινόχρωμο βελούδο, σταυροειδές), Θυμιατήριο (σε ασήμι σφυρήλατο, φουσκωτό, διάτρητο), Δέηση και Άγιοι (τέμπερα σε στοκαρισμένο ξύλο), Αγία Βαρβάρα και Άγιος Σάββας (τέμπερα σε στοκαρισμένο ξύλο), Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος και Άγιος Αντώνιος (λάδι σε προετοιμασία υφάσματος σε ξύλο). Στη δεκαετία τοῦ 1990 αναστηλώθηκε, οπό τον αείμνηστο ηγούμενο κυρό Σωφρόνιο Βαζούρα, ἡ σειρά των κελιών βόρεια και ανατολικά. http://www.imaa.gr/2010-12-04-15-24-41/2010-12-04-15-43-33.html http://thermo-greece.blogspot.com/